Zweden-Geldrop
(Februari 2019)
Ton Steenbakkers
Op 9 augustus 2017 werd er door een postzegelvriend uit Denemarken een grootfomaat brief op de post gedaan,
in Risskov, Denemarken naar mijn adres in Geldrop. Deze brief kwam aan op 15 augustus. Op verzoek fraai gestempeld.
Dat dan weer wel. Maar wel 6 dagen onderweg.
In mijn verzameling met betrekking tot mijn geboorteplaats, bevindt zich een tweetal briefkaarten, (Michel P13,
uitgegeven op 1 mei 1879). Het tarief voor een briefkaart naar het buitenland was 10 øre. De eerste kaart is
verzonden uit Göteborg op 6 augustus 1883 door de firma F. Wolff &Co uit Göteborg naar Geldrop voor een bestelling
bij de firma A van den Heuvel en zoon. De briefkaart is gestempeld Göteborg 6-8-1883 en bij aankomst in Geldrop
‘Geldrop 9 aug 1883, 12-6V’. Dus drie dagen onderweg.
De tweede brief heeft dezelfde afzender en dezelfde bestemming. Göteborg en Geldrop. Nu is de briefkaart gestempeld Göteborg (onleesbaar) 22-10-1883.
Het treinstempel ‘PKXP No2 A Utr.N *23-10-1883 werd tussen 1883 en 1897 gebruikt op de route Nässjö-Malmö. PKXP staat voor:
‘Postcupéexpedition‘. UTR. Staat voor ‘Utrikes’, buitenland. In Eindhoven werd de briefkaart gestempeld: ‘Eindhoven 24 OCT
83 8-…’ Bij aankomst in Geldrop werd de briefkaart voorzien van het stempel ‘Geldrop 26 OCT 83’. Dus vier dagen onderweg.
Beide kaarten bevatten een bestelling voor textiel. De firma Van den Heuvel bestaat niet meer. Wat er rest van het
fabriekscomplex bevat nu een weverijmuseum en een creatief centrum.
Nu we het toch over de firma Van den Heuvel hebben: op 6 april 1914 stuurde een ingenieur Otto Herbek(?) vanuit Praag een brief naar Geldrop. In zijn afzenderadres schrijft hij, dat Praag in Bohemen ligt, wat correct is voor die tijd.
Een stukje geschiedenis.
Het hertogdom Bohemen werd in de elfde eeuw onderdeel van het Heilige Roomse Rijk, als koninkrijk. Later bevatte het rijk ook
tijdelijk, delen van Oostenrijk. Bohemen bleef aanvankelijk een onafhankelijk koninkrijk maar in 1627 kwam Bohe-men integraal
aan Oostenrijk (vanaf 1867 Oostenrijk-Hongarije). De Habsburgers werden koningen van Bohemen. Pas vanaf 1743, toen het Habsburgse
rijk begon te centraliseren, kwam er een einde aan de autonomie van Bohemen, dat vanaf nu een Oostenrijkse provincie was. Na de
Eerste Wereldoorlog werd het onderdeel van de nieuw gevormde staat Tsjechoslowakije. In 1938 werd het verdeeld in een Duits-sprekend
deel (Sudetenland) dat door Duitsland werd geannexeerd, en een Tsjechisch-sprekend deel dat als protectoraat door Duitsland werd bezet.
In 1945 werd het weer deel van Tsjecho-Slowakije. De Duitssprekende bevolking werd verwijderd, zie Verdrijving van Duitsers na de
Tweede Wereldoorlog. Na de opsplitsing in Tsjechië en Slowakije werd Bohemen in 1992 samen met Moravië deel van Tsjechië. En daarom
is de achterzijde van de envelop beplakt met 10 postzegels met een to-tale waarde van 50 Heller van de Kaiserliche Königliche
Österreichische Post. Want tweeëneenhalve maand nadat deze brief werd verstuurd, op 28 juni 1914 brak de eerste wereldoorlog uit.
Op de voorzijde is een stempel te zien met de tekst PRAHA 4 ˟ PRAG 4 32 / 6 IV 14. XII. Een aantekenstrookje met de tekst PRAG 4-PRAHA 4 en volgnummer 24. Een penaanduiding 2534, wat het nummer is van inschrijving. Mogelijk is de brief niet aan de firma, maar aan de heer William van den Heuvel gestuurd. Een filatelistische brief? De serie is uit 1908 en verre van compleet Wat opvalt is, de aankomststempel: GELDROP 7. IV 14.3-4 (N)amiddag. Minder dan een dag onderweg, is bijna ongelofelijk.