Winterhulp 1941-1944 (3)
(Januar1 2020)
Ton Steenbakkers
Brief uit 1941. In het vlagstempel wordt reclame gemaakt voor de Winterhulp. "Gaf u reeds aan de Winterhulp Nederland? Voor het volk - door het volk".
Terug naar de aanleiding van dit artikel in afleveringen. De brief met het stempel. Hieronder nog een ander exemplaar.
De NVD had niet veel succes in Nederland. In het geval dat u zich afvraagt
waarom een varken in de stempel wordt
afgebeeld, kan het volgende dienen. Het Engelse woord 'swine' komt heel dicht in de buurt van het Duitse equivalent
'Schwein'. 'Schweinen' betekent in het Duits 'geluk hebben'. Vandaar het gebruik van een varken in combinatie met een
loterij.
Ieder jaar werd een programma gedraaid. Vanaf oktober tot en met maart werd elke maand een lijst- en een straatcollecte
met de speldjesverkoop gehouden , met als afsluiting een zomerloterij.
Het landelijk bureau verspreidde tot en met april 1944 regelmatig persberichten met het saldo van de
– sterk teruglopende – giften. Aanvankelijk werd een lijst van donateurs gepubliceerd, maar deze verdween in de loop
der jaren. De grote concerns waren in het begin verplicht te doneren, maar mochten, wellicht vanwege de penibele
militaire situatie in 1944, kennelijk afzien van hun megabijdragen. Ook over uitkeringen aan gemeenten werden geen
mededelingen meer gedaan.
Over het seizoen 1943-1944 werd geen financiële verantwoording meer afgelegd.
Tussen 1 december 1941 en 1 december 1945 werden er even geen kinderzegels meer uitgegeven. De PTT deed nog een duit
in het zakje door op 6 maart 1944 een serie van vijf toeslagzegels uit te geven ten bate van Winterhulp en de
Nederlandsche Volksdienst. De totale opbrengst uit de toeslag was anderhalf miljoen gulden. De zegels zijn nauwelijks
gebruikt voor het franke-ren van poststukken; ‘het overgrote deel werd gekocht met speculatieve doeleinden’.
De oplage is dan ook relatief hoog. Zeker voor een serie met toeslag. 2,4 Miljoen series is ruim 1 miljoen series meer,
dan de laatste daarvoor in 1941 uitgegeven kinderzegels, die een oplage hadden van 1,4 miljoen series. Zeker ook,
wanneer men bedenkt, dat de zegels slechts verkrijgbaar waren tussen 6 maart 1944 en 5 juli 1944.
Het zou trouwens de enige en laatste postzegeluitgave zijn in 1944. En de laatste postzegels, uitgegeven onder het
bewind van de Fascisti-sche bezetter van ons land.
Overigens is de uitgave wel degelijk gebruikt, gezien de fraaie brief die ik vind op Ebay, terwijl ik dit schrijf.
De afstempeling aan de voorkant is twijfelachtig, maar het aankomststempel niet: 6 april 1944. En ook de
censuurstempels overtuigen. En dat voor twee euro!
