Albert Schweitzer
(Maart 2022, Ton Steenbakkers)
Het huidige Albert Schweitzer huis en op een prentbriefkaart uit 1957
Onze wandelvakanties brengen ons al een aantal jaren naar het Zwarte woud. En zeker in coronatijd is het een ideale
manier van vakantie houden. Een appartement huren, een keer per week boodschappen doen en verder wandelen in een
omgeving die niet druk bezocht wordt door vakantievierders. Nadeel is wel, dat de horeca vaak gesloten is, door
corona of gebrek aan personeel.
Maar goed. We vonden een plek met mooie natuur en cultuur: Königsfeld. Een plaats met een mooie omgeving en een
uitstekende wandelinfrastructuur, een moeilijk woord voor vele uitgezette wandelingen, die goed staan aangegeven,
met bijbehorende kaarten. Al is het vaak niet nodig, ze te raadplegen, omdat veel via apps op de telefoon is te
bekijken en te volgen. En tot onze stomme verbazing was daar een ‘Schweitzer-haus’.
Dat vroeg om een nadere uitleg.
Albert Schweitzer (Kaysersberg, 14 januari 1875 – Lambaréné (Gabon), 4 september 1965) was een Duits drievoudig-gepromoveerd
academicus: als medicus (praktiserend arts), als lutherse theoloog en als filosoof, tevens was hij schrijver en musicus.
Albert Schweitzer werd in 1875 geboren in Kaysersberg, in de noordelijke, toen Duitse Elzas, het tegenwoordige Franse
Haut-Rhin-departement [1]. Hij is, behalve door zijn medisch werk in Afrika, vooral bekend geworden door zijn filosofie
over cultuur en ethiek, en als musicus door zijn studies en interpretatie op orgel en piano van de muziek van Johann
Sebastian Bach.
Overzicht van zijn studies en loop-baan:
1893 - Studeert filosofie en theologie aan de Universiteiten van Straatsburg, Berlijn en Parijs
1900 - Hulpprediker in de St. Nicolaikirche in Straatsburg
1901 - Hoofd van het Theologisch Seminarie in Straatsburg
1905-1913 - Studeert medicijnen en chirurgie
1913 - Zendingsarts in Lambarene in Gabon, Afrika, begint met de bouw van een hospitaal
1917 - Internering in Frankrijk
1918 - Medisch assistent en assistent-pastor in Straatsburg (St. Nicolaikirche)
1919 - Eerste grote voordracht over "Cultuur en Ethiek", aan de Universiteit van Uppsala in Zweden
1924 - Terugkeer als zendingsarts in Lambarene; bouw van een nieuw hospitaal aan de Ogooue rivier
1927-1939 - Bezoekt Europa regelmatig voor spreekbeurten en concerten
1939-1948 - Lambarene, strijdende troepen respecteren de neutraliteit van het ziekenhuis
1949 - Bezoekt voor het eerst de Verenigde Staten
1951 Ontvangt de prestigieuze Vredesprijs van de Duitse Boekhandel voor zijn protest tegen kernproeven
1952 Ontvangt de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn filosofie 'Eerbied voor al het leven'
1953 - Bouw van het lepraziekenhuis in Lambarene
1954-1965 - reizen door Europa worden afgewisseld met verblijven In Gabon.
Jarenlang was Königsfeld in het Zwarte Woud een Europees thuis voor Helene en Albert Schweitzer en hun dochter
Rhena. Toen Albert Schweitzer de beslissing nam om na de Eerste Wereldoorlog terug te keren naar Lambarene, Afrika,
wilde hij dat zijn gezin een huis had in een geestelijk vrij en fysiek gezond klimaat. Helene kon hem vanwege
een longziekte niet meer vergezellen en dus kozen ze voor het heilzame klimaat van Königsfeld, dat ze kenden van
een eerder kuuroord. Op 1 mei 1923 betraden het echtpaar Albert (1875 -1965) en Helene Schweitzer (1879 - 1957) met
hun dochter Rhena (1919 - 2009) hun nieuwe huis aan de rand van het Doniswoud in Königsfeld, dat vroeger gebouwd was
volgens de ideeën van Albert Schweitzer. Het werd voornamelijk bewoond door zijn vrouw Helene en dochter Rhena,
die de Zinzendorf scholen van de Moravische Kerk in Königsfeld bezochten. Voor Albert Schweitzer was Königsfeld altijd
een rustplaats, waar hij kon bijkomen van zijn medische werk in het tropische Lambarene - soms slechts voor dagen of
weken - en zich aan zijn literaire werk kon wijden.
Albert Schweitzer werd in vele landen geëerd met speciale uitgaven van postzegels en poststukken en met eredoctoraten.
In Nederland wordt Schweitzer onder andere geëerd door het Nederlands Albert Schweitzer Fonds dat doormiddel
van microgiften, startsubsidies geeft aan kleinschalige gezondheidsprojecten in Afrika, op basis van de levensvisie
van Schweitzer: ‘Eerbied voor het leven’. Ook reikt het Fonds jaarlijks de Albert Schweitzer Prijs uit aan jongeren
met een bijzonder ontwikkelingsproject of initiatief op het gebied van gezondheidszorg in Afrika.
In veel steden en
dorpen zijn straten en pleinen naar hem vernoemd, evenals scholen en ziekenhuizen. in Deventer is een standbeeld van
hem te vinden.
Veel landen gaven postzegels uit met de afbeelding van Albert Schweitzer.