Filatelisten vereniging De Helmveste Helmond en Omstreken is opgericht in 1977

SINT JORIS EN DE DRAAK
(oktober 2017)
Bron: Postzegelblog, www.postzegelblog.nl

Zoals in vele steden staat er ook in Helmond een standbeeld van St Joris en de Draak. Voorheen in de Uiverlaan en tegenwoordig in het Hortensiapark waar ieder jaar de Dodenherdenking plaatsvindt.

Dit is de geschiedenis van St Joris.
Joris (Georgius) van Cappadocië (gestorven 23 april 303) is een martelaar en heilige. Overal in Europa wordt hij als held en heilige vereerd. Hij wordt traditioneel afgebeeld met een draak, die hij volgens de overlevering zou hebben gedood. De draak staat hierbij symbool voor het heidendom. Het verslaan van de draak symboliseert de bekering van een heidens land of stad tot het christendom. In latere eeuwen speelde men dit gevecht in processies na, maar dat gebeurde na verloop van tijd steeds meer op een grappige, potsierlijke manier, als komische act. De ‘nieuwe’ Joris stak zijn wapen in een met stro opgevuld ‘monster’. En zo ontstond de uitdrukking ‘met iets of iemand de draak steken’.

Hij is de beschermheilige (patroon) van veel Europese landen, zoals van Engeland (St. George) en van de Spaanse autonome regio Catalonië (Sant Jordi). Het is niet duidelijk waar deze St. Joris geleefd zou hebben. Men vermoedt aan de Afrikaanse kust of Klein-Azië. Voor de toenmalige ridders telde het historisch belang van Sint Joris niet, het ging hen om een patroonheilige die krijgshaftig en moedig was en dus met het zwaard of de lans en niet met een gebed het kwaad overwon. In Joris vallen de mythen rond Koning Arthur en zijn drakendodende ridders samen met de christelijke heiligenverering. Er zijn geen historische gegevens over Joris bekend. De enige bron waarin hij wordt genoemd is een verzameling legenden over heiligen, de Legenda aurea. Daarin zijn meerdere verhalen uit de Griekse mythologie in een aangepaste vorm herverteld waarbij een – al dan niet werkelijk bestaande- christen de rol van de Griekse held overneemt. De in 1260 gepubliceerde Legenda aurea is de oudste bron waarin Joris met een draak in verbinding wordt gebracht.

In Engeland was Joris, of George, al bekend in de 8e eeuw. Het rode ‘Kruis van Sint Joris’ op een witte achtergrond is in de eerste helft van de 12 eeuw met de heilige verbonden. Het kruis is ontleend aan de mantel van een kruisvaarder en siert ook de vlag van EngelandDe ridderlijke figuur van Sint Joris heeft altijd een bijzondere verering genoten. Richard Leeuwenhart stelde hem aan tot beschermheilige van de kruisvaarders en de nationale synode van Engeland verklaarde hem in het jaar 1222 tot patroon van het land. Ook bij het ontstaan van de Scouting werd Sint Joris de patroon. In Nederland is Sint Joris de beschermheilige van Ridderkerk en van Terborg. Op het wapen van beide plaatsen staat de held met zijn draak afgebeeld.

23 April is Sint Jorisdag en dit wordt behalve door de Scouting, in Engeland uitbundig gevierd als ‘St. George’s Day’. In Catalonië is het niet alleen de nationale feestdag, maar ook het feest van het boek en het gedrukte woord. Traditioneel schenkt men elkaar een boek. Eens in de zeven jaar is het draaksteken in Beesel in Limburg een bruisend openluchtspel over de bekende legende. De Heilige Joris was als patroon van de ridders een populair motief bij het vormgeven van Ridderorden. Niet alleen in de insignes maar ook in de naam van de vele Orden van St. George of Orden van Sint Joris vinden wij hem terug. De orde van de Kousenband gebruikt Sint Joris als symbool van het goede dat de draak, het kwaad verslaat. Joris is een van de heiligen die op de Hongaarse Stefanskroon zijn afgebeeld.
Als volwassene werd Joris militair en hij bracht het tot officier in het leger van Diocletianus. Toen deze beval de christenen te vervolgen weigerde Joris hieraan deel te nemen en verklaarde zelf christen te zijn. Hierop liet Diocletianus hem vermoorden.

Het kruis li-onder op dit blok (Gibraltar 2003) is het kruis van De Heilige Militaire Constantijnse Orde van Sint Joris, een zeer oude Europese ridderorde. Het motto van de Orde is ‘In hoc signo vinces’ (‘In dit teken zult u overwinnen’) . Sinds 1816 bestaat de Orde uit twee takken, een Spaans-Napolitaanse tak en een Frans-Napolitaanse tak, met ieder een grootmeester. Anders dan de Orde van Malta is de Constantijnse Orde géén kerkelijke orde en wordt niet door het kerkelijk recht geregeerd. De banden tussen het Vaticaan en de Heilige Militaire Constantijnse Orde van Sint Joris zijn desondanks zeer innig. Doel van de Orde is volgens de statuten ‘het vermeerderen van de glorie van het kruis’ en beoefenen van propaganda voor de kerk, beiden door middel van goede werken. De leden hoeven tegenwoordig niet meer van adel te zijn. Ook vrouwen kunnen toetreden tot deze Orde. Men houdt bijeenkomsten in vele steden in Europa en tevens in de VS. De historie van de Orde is turbulent te noemen. De grootmeester verleent aan vooraanstaande niet-Katholieke christenen het ‘Constantijnse Erekruis’. De hiermee onderscheiden personen worden daardoor geen lid van de Orde. De Nederlandse oud-minister van Buitenlandse Zaken Josef Luns was drager van het grootkruis in de Napolitaanse tak van de Orde.

Dag van de postzegel 2017
(oktober 2017)

Het postzegelvel Dag van de Postzegel 2017 staat in het teken van een van de oudste postzegelseries van ons land: de befaamde koningin Wilhelmina met hangend haar. Deze postzegels werden tussen 1891 en 1896 uitgegeven in vijftien frankeerwaarden, van 3 cent tot 5 gulden. Ze zijn tot 1 januari 1900 in gebruik gebleven. Met de eeuwwisseling werd de uitgifte ingetrokken. Dat kon ook, want in 1898 was de inhuldigingspostzegel van koningin Wilhelmina verschenen. In 1899 volgde de permanente postzegel van koningin Wilhelmina met bontkraag.

Op de postzegels met hangend haar staat een portret van de tienjarige Wilhelmina. De gravure is gemaakt op basis van een foto en profil die hoffotograaf Richard Kameke in 1890 van haar had gemaakt. De omlijsting op de postzegels is identiek aan die van de permanente postzegels van koning Willem III uit 1872, een staalgravure van Eduard Schilling. De totstandkoming van het profielportret op de postzegels met hangend haar is uitvoerig gedocumenteerd. Aan de hand van de foto van Kameke schetste etser en graveur Willem Steerink eerst een tekening. Vervolgens maakte graveur Johannes Walter op basis van deze tekening verschillende houtgravures om het ontwerp te laten beoordelen. De uiteindelijke staalgravure werd vervaardigd door Heinrich Raeder, graveur en lettersnijder bij Joh. Enschedé & Zonen. Opvallend detail is dat koningin Wilhelmina op de postzegels met hangend haar naar rechts kijkt. Volgens de heraldieke traditie moet een nieuwe vorst of vorstin op een munt de andere kant opkijken dan zijn of haar voorganger. Deze gewoonte werd in 1891 ook voor de postzegels met hangend haar van toepassing verklaard. Het publiek kreeg de instructie om de postzegel linksboven op een envelop te plakken omdat de koningin niet van de brief mocht afkijken. Aan de verwarring kwam in 1898 een einde. Sindsdien kijken Nederlandse monarchen op postzegels altijd naar links.

Het postzegelvel Dag van de Postzegel 2017 telt tien gelijke postzegels met waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland. Op iedere postzegel zijn twee cirkels tegen elkaar aan geplaatst – de een boven de ander. In beide cirkels is het portret van koningin Wilhelmina opgenomen zoals dat ook staat op de postzegels met hangend haar, waarvan de eerste in 1891 verscheen. De ene cirkel heeft de groene kleur van de postzegel met hangend haar met de frankeerwaarde 20 cent. De andere cirkel heeft de blauwgrijze kleur van de houtgravure die gebruikt is om het ontwerp voor deze postzegels te beoordelen. De twee portretten werden op basis van dezelfde foto gemaakt, maar er zijn kleine verschillen. Op de postzegel kijkt koningin Wilhelmina naar rechts, op de houtgravure naar links. Om het groene portret heen loopt een smalle sierrand zoals die ook op de postzegels met hangend haar is aangebracht. Deze smalle rand ontbreekt bij het blauwgrijze portret.

Technische specificaties

Viktor & Rolf
(oktober 2017)

Dit vel met tien postzegels is uitgegeven ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de bekende Nederlandse modeontwerpers Viktor & Rolf. Op het postzegelvel Viktor & Rolf staan schetsen die de creatieve basis vormden voor de verschillende collecties van de afgelopen jaren.
Op het postzegelvel Viktor & Rolf staan allerlei schetsen en doodles die de modeontwerpers gebruiken als middel om hun creativiteit te uiten. De twee werken aan dezelfde tafel en hun ideeën ondersteunen zij door voortdurend te tekenen. Het gebruik van schetsen maakt een essentieel deel uit van hun werk, omdat zij geloven dat ze alleen kunnen maken wat ze kunnen tekenen. Op de kleurrijke postzegels zijn schetsen te zien van trouw- en avondjurken en schoenen, gecombineerd met gezichten, ogen, een strik, een logo en een bloem. Verstrooide zwarte stippen en krullen zorgen voor verbinding tussen de tekeningen. De stippen lopen door over de velrand, net zoals de twee modeschetsen links- en rechtsonder op het vel.

Wat is jullie werkwijze?
Viktor & Rolf: “We doen zo'n beetje alles samen. Dus ook de schetsen gaan van de een naar de ander. We tekenen eigenlijk voortdurend. En dan ook nog eens óp en mét alles dat maar binnen handbereik ligt. Dat levert soms absurde resultaten op. We zijn steeds meer gaan vertrouwen op onze intuïtie. De beste ideeën ontstaan als je in een toestand van relatieve ontspanning, haast verveling verkeert. Als je niet te hard nadenkt. Tekenen, of zeg maar doodlen, is een middel om die mentale ontspanning te veroorzaken. Op de postzegels hebben we een mix van deze doodles gezet.”

Waarom hebben jullie juist deze schetsen gekozen?
Viktor & Rolf: “We hebben gekozen voor tekeningetjes met een lekker los karakter, echte doodles. We wilden dat het er spontaan, sprankelend en een beetje rommelig uit zou zien om het gevoel van een werkvelletje te benadrukken. Een postzegel is een serieus ding en dat wilden we een beetje ontkrachten. Daarom hebben we ook de inktvlekken gebruikt.

Is de volgorde van de schetsen op het postzegelvel willekeurig?
Viktor & Rolf: “De plaatsing is zo gekozen dat iedere zegel afzonderlijk een eigen beeld heeft, maar dat het geheel er ook als een rommelige organische eenheid uitziet.”

Hoe verhoudt een postzegel zich tot mode?
Viktor & Rolf: “Een postzegel kan een neutrale drager van een beeld zijn, een beetje als een T-shirt. Maar om het resultaat te beoordelen, gelden dezelfde ontwerpwetten. Iets moet er overtuigend uitzien, het verhaal helder vertellen en een intrinsieke schoonheid hebben.”

Technische specificaties